2.02.2014

65. Baldassare Peruzzi

 (ur. 7 marca 1481 w Sienie - zm. 6 stycznia 1537 w Rzymie) był włoskim architektem i malarzem.

Przez wiele lat pracował z D. Bramante, Rafaelem a później po śmierci Rafaela (1520) zastąpił go przy budowie bazyliki Św. Piotra.

Powrócił do rodzinnej Sieny po Sacco di Rome (zdobycie i złupienie Rzymu w dniach 6–14 maja 1527). W Sienie zatrudniony był jako architekt, zbudował nowe fortyfikacje dla miasta oraz zaprojektował kilka willi oraz niezwykłą zaporę na rzece Bruna blisko Giuncarico. Na stałe do Rzymu przeniósł się w 1535 roku.

Palazzo Massimo delle Colonne, 1532-36

Ostatnim przykładem manieryzmu "redukcyjnego" jest skądinąd świetna fasada Palazzo Massimo alle Colonne zaprojektowana bardzo wcześnie przez Baldassare Peruzziego. W jego fasadzie można wskazać wiele elementów manierystycznych - cofnięcie portyku zamiast jego wysunięcia przed lico budynku, rozstaw kolumn, wciśnięcie okien dolnej kondygnacji między pilastry, a także oprawę okien dwóch górnych kondygnacji, ale główną jej cechą jest usunięcie typowych dla renesansowego palazzo podziałów na kondygnacje i wprowadzające w błąd proporcje otworów okiennych. W większości budynków gzymsy, nawet jeśli są ozdobą, są również śladem albo stropu kolejnej kondygnacji albo poziomu parapetu okien. Te linie są zresztą czytelne w podstawie piano nobile. Usunięcie podziałów z reszty elewacji i zastosowanie niewielkich, poziomych okienek powoduje, że nie jesteśmy w stanie wyczuć intuicyjnie, jaka jest wysokość ostatnich dwóch kondygnacji. Gdyby opierać się na proporcjach kondygnacji niższych, ludzie na wyższych kondygnacjach powinni chodzić na czworaka.

Jest znany m.in. jako projektant rzymskiego Palazzo Massimo delle Colonne oraz położonego nad Tybrem pałacyku, zwanego Villa Farnesina


Willę zbudowano w latach 1508-1511 na zamówienie sieneńskiego bankiera papieskiego Augustyna Chigi. Był on jedną z najważniejszych postaci ówczesnego Rzymu - mieszkańcy nadali mu przydomek "Wspaniały". Kochał sztukę, biesiady i długie dysputy, dlatego był uważany za prawdziwego człowieka renesansu. Założeniem architektonicznym willi, która leżała tuż nad Tybrem, było stworzenie miejsca, które będzie idealne dla zaspokajania potrzeb duszy i ciała, zgodnie z ideałami epoki.

Willa została zaprojektowana przez architekta Baltazara Peruzziego, który stworzył na planie podkowy stosunkowo prostą bryłę. Jej dekoracje zostały zaprojektowane w taki sposób, aby podkreślały jedność między elementami wewnętrznymi willi a światem zewnętrznym. Zespół architektów (Baltazar Paruzzio, Rafael Sanzio, Sebastian del Piombo i Sodoma) stworzył jeden z najznakomitszych przykładów połączenia klasycznych proporcji i harmonii w architekturze. Przez to właśnie Willa Farnesina stała się jednym ze sztandarowych przykładów tego, jak budowano wille w Odrodzeniu.

Sale willi są pokryte freskami, które przedstawiają sceny z mitologii. Najsłynniejszym jest "Nimfa Galatea" namalowana przez Rafaela Santi w 1512 roku oraz "Polif" Sebastiana del Piombo, "Loża Amora" czy "Psyche", których autorstwo przypisuje się uczniom Rafaela.







W miarę upływu czasu Peruzzi poprawiał swój kunszt, a widoczne jest to w jego późniejszych utworach, np. w "Madonna ze świętymi" w S. Maria della Pace w Rzymie, czy we fresku Augustus i Tiburtine Sybilli w Fontegiusta w Sienie. Peruzzi zajmował się także sztuką zdobniczą, która wywarła na niego duży wpływ, było to widoczne nie tylko w jego dekoracyjnych malowidłach ale także w projektach mebli wykonywanych przez mistrza dla rzemieślników. Jako architekt był znany z wykonywania rysunków, studiowania antycznych budowli, co widać np. na obrazie 'Mistyczne zaślubiny Św. Katarzyny'.

Peruzzi zaprojektował także mozaikowy sufit do kościoła Św. Krzyża w Jerozolimie oo pięknymi zwornikami przedstawiającymi Zbawiciela. Inne malowidła przypisywane Peruzziemu znajdują sie w kościele Św. Onufrego w Rzymie i kościoła San Pietro in Montorio.


Nagrobek papieża Hadriana VI, 1524-29


Fresk w kościele św. Onufrego w Rzymie, 1504-1506

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz