Historyczno-sztucznie: 40. Michał Anioł

(1475-1564)

- przesłanie Vasariego - Michał Anioł osiągnął szczyt i można go tylko naśladować; kult osoby Michała Anioła - jego żywot powstał już za jego życia;

- uczeń Domenica Ghirlandaia;

- praca dla Medyceuszy we Florencji (bardzo mocno z nimi związany), po wygnaniu ich z miasta, Michał Anioł udał się do Bolonii;

Tondo Doni (Święta Rodzina z małym św. Janem Chrzcicielem (1506)

- staranny rysunek,

- głęboka, psychologiczna wiedza na temat ludzi;

- tu był już uznany za autorytet po wykonaniu swych dzieł rzeźbiarskich;

- złożona kompozycja - wielkie umiejętności;

- w tle przedstawił nagie postacie;

- uduchowienie postaci kobiecej - typ bardzo często ukazywany w późniejszym malarstwie, wyraz twarzy koresponduje z gestami;

- skomplikowane układy pomiędzy postaciami: figura serpentinata i inne;

- świetlistość barw, rysunek, sfumato, doskonała praca nad światłem i cieniem - doskonała plastyczność;

Madonna z Dzieciątkiem, św. Janem Chrzcicielem i aniołami (ok. 1497)

- monochromia, nieukończone

Złożenie Chrystusa do grobu (ok. 1510)

- nieukończone

- kolorystyka, zadziwiające pozy postaci;

Leda z łabędziem (1535-1560)

- popularny temat w renesansie - podszyty erotyzmem (świeckie, rozrywkowe malarstwo);

- charakter często prywatny;

Capella Sistina (Kaplica Sykstyńska) na Pałacu Watykańskim, zbudowana w latach 1475-1483 na zlecenie papieża Sykstusa IV (wuj Juliusza II).

Freski na zlecenie Juliusza II; ok. 1480 roku - freski malarzy Quattrocenta; pomiędzy oknami postacie papieży;

Wnętrze kaplicy Sykstyńskiej: 1508-1512 (na zlecenie Juliusza II) i 1535-1541 (na zlecenie Pawła III)

- lunety, kaplica podzielona na 9 przęseł z każdej strony 6 spływów i po jednym na ścianie ołtarzowej i tylnej; (postacie Sybilli i Proroków - 1508-1512)

- trójkąty narożne - przodkowie Chrystusa (na lunetach i ścianach tarczowych)

- Sceny ze Stworzenia Świata, Potopu aż do Upicia Noego - na przemian większe i mniejsze;

Najstarsza część - 1508 r. - Potop, do środka - 4 wielkich proroków, 3 małych, 6 sybilli;

Ignudi (nagie postacie) + medaliony na pendentywach;

1) Przedstawienie ponad wejściem i herb papieża Juliusza II (della Rovere) - 1508 r.

- Prorok Zachariasz

- Judyta i Holofernes

- Dawid i Goliat

2) Pijaństwo Noego (1509)

- brak szacunku dla ojca/starego człowieka; palec - gest prześmiewczy;

- Prorok Joel;

- Sybilla Delficka;

3) Potop (1508-1509)

- widoczny największy związek z Lucą Signorellim;

Przodkowie Chrystusa - Jozjasz, Jechoniasz i Salatiel; Zorobabel, Abiud i Eliakim;

4) Ofiara Noego (1509)

- piękno nagości, przedstawienie wieku ludzkiego z umiejętnością doskonałą;

- Sybilla Erytrejska;

- Prorok Izajasz

5) Grzech Pierworodny i wygnanie z Raju (1509-1510)

- pewna siebie Ewa;

- Przodkowie Chrystusa: Ezechiasz, Manasses i Amos; Ozjasz, Joatam i Obed;

6) Stworzenie Ewy (1509-1510)

- różnica między snem a jawą; majestat boski - uniesienie dłoni, dobrotliwy wizerunek Boga;

- Prorok Ezechiel;

- Sybilla Kumejska;

7) Stworzenie Adama (1510)

- Bóg - gest majestatu, gest inicjujący, tchnienie życiowe za sprawą Ducha Św.; Adam - budzi się ze snu dzięki Stwórcy;

- Przodkowie Chrystusa: Asa, Jozafat i Joram; Roboam i Abiasz;

8) Oddzielenie lądów i mórz (1511)

- Prorok Daniel

- Sybilla Sybilla Perska

9) Stworzenie słońca, księżyca i roślin (1511)

- Bóg Ojciec w różowych szatach, później przejmują to manieryści;

Przodkowie Chrystusa: Jesse, Dawid i Salomon; Salomon, Booz i Obed

10) Oddzielenie światła od ciemności (1511) oraz przedstawienie nad ścianą ołtarzową (1511) - Jonasz;

- ignudi pogrążone w cieniu, tak jak i prorok Jeremiasz;

Prorok Jeremiasz - skrzyżowane nogi, opuszczona głowa (smutek, wątpliwości nad sytuacją swego ludu), mroczna strona naszej natury; (Melancholia Michała Anioła);

Sybilla Libijska;