60. Giovanni Bellini

- urodzony w Wenecji ok. 1430 roku, zmarł tamże w 1516 roku;

- jego twórczość odzwierciedla przejście malarstwa weneckiego od późnego gotyku do posługującego się perspektywą powietrzną i kolorem lokalnym malarstwa początków XVI wieku.

- wywodził się z rodziny malarzy i był uczniem ojca Jacopa, z którym współpracował do 30. roku życia, tworząc starannie dopracowane kompozycje.

- duży wpływ na ukształtowanie artystycznej osobowości artysty wywarł Andrea Mantegna, którego był uczniem i który poślubił jego siostrę Nicolosię (1451). 

- porównanie Ofiarowania Chrystusa w Świątyni obu artystów:

G. Bellini (1460-64)

Andrea Mantegna (ok. 1460)

W odróżnieniu od szwagra Bellini przywiązywał większą wagę do linii. Już we wczesnych dziełach z lat 60. przejawiał zainteresowanie problemem naturalnej atmosfery, odtwarzanej za pomocą barw i światła w pejzażu pełniącym rolę tła.

W monumentalnej Koronacji Marii z Pesaro (1471-74) nawiązał do wzorców kompozycyjnych dzieł Piera della Francesca.

Giovanni stał się głównym punktem odniesienia dla szkoły weneckiej, a rolę tę wzmocniła jego interpretacja nowych rozwiązań malarskich, zaproponowanych przez Antonella da Messina, który przebywał w Wenecji w latach 1474-76.

Pieta, 1460

Poliptyk San Vincenzo Ferreri z Basilica dei Santi Giovanni e Paolo, 1464-68

Stygmatyzacja św. Franciszka, 1480-85

Przemienienie, ok. 1487

Ołtarz św. Hioba, ok. 1487

Madonna z Dzieciątkiem, 1480-90

Portret Giovanniego Emo, 1475-80

Tryptyk Frari, 1488

Ołtarz Barbarigo, 1488

Sacra Conversazione, ok. 1490

Alegoria świętości, 1490-1500

Portret doży Leonarda Loredana, 1509

Ołtarz z San Zaccaria, 1505

Kazanie św. Marka w Aleksandrii, 1504-1507

Artysta tworzył głównie wielkie obrazy ołtarzowe (Opłakiwanie, 1470) przedstawiające tronujące Madonny w typie Sacra Conversazione - tryptyk w bazylice Frari (1488) i ołtarz w San Zaccaria (1505) w Wenecji - oraz mniejsze kompozycje religijne (Chrystus na Górze Oliwnej, ok. 1459), alegoryczne, a także portrety (Portret doży Leonarda Loredana).

Dzieła takie jak ołtarz św. Hioba wyznaczają początek okresu w malarstwie weneckim, łączącym zasady perspektywy ze światłem, bardziej łagodnym i ciepłym niż w ówczesnym malarstwie Włoch środkowych.

W 1483 roku Belliniego mianowano oficjalnym malarzem Republiki Weneckiej, którym pozostał przez 33 lata. W pracowni artysty kształciły się dwa pokolenia malarzy weneckich, m.in. Lorenzo Lotto, Giorgione i Tycjan.

Uczta bogów, 1514

Dziewczyna z lustrem, 1515

W początkach XVI wieku Giovanni namalował duże kompozycje ołtarzowe, ze znawstwem stosując perspektywę i efekty światła słonecznego. U schyłku życia wykonał kilka obrazów o tematyce mitologicznej, jak Uczta bogów i rodzajowej, jak Dziewczyna z lustrem (1515).

Po śmierci Belliniego oficjalnym malarzem Wenecji został Tycjan, który sprawował ten urząd przez 60 lat.