2. Lorenzo Ghiberti

Autoportret artysty z Rajskich Wrót.

Lorenzo Ghiberti (1378-1455) był złotnikiem i architektem, ale zasłynął na kartach sztuki jako rzeźbiarz.

Jak już nam zapewne wiadomo, Ghiberti stanął w szranki z Filippem Brunelleschim i w roku 1401 wygrał konkurs na brązowe drzwi do baptysterium florenckiego. Zwane są one II drzwiami (I-sze zostały wykonane przez Andrea Pisano w XIV wieku i to do nich kształtem nawiązują poszczególne kwatery).

Scena konkursowa - Ofiarowanie Izaaka

Zwiastowanie

Drzwi zawierają 20 kwater z życia Chrystusa i 8 z przedstawieniami Ewangelistów i Ojców Kościoła. Pokazanie postaci stanowiło przełom w plastyce włoskiej jako renesansowe studium indywidualizmu postaci z rysami portretowymi oraz antykizacją draperii. Charakterystyczne jest również niemal oderwanie postaci od tła. W tle przedstawień umieszcza architekturę antyczną lub włoską ściśle wykreśloną przez perspektywę.

Florencja - Orsanmichele na jej fasadzie Ghiberti i wielu najznamienniejszych artystów tego czasu, osadzili w niszach figury świętych (ponadnaturalnej wielkości).

Brązowe figury: św. Jana Chrzciciela (1412-1416) - występuje tu już lekkie poruszenie ukazane za pomocą kontrapostu, co jest nawiązaniem do rzeźb starożytnych.

św. Mateusza (1419-1423) - w nawiązaniu do elementów antycznych, pojawia się także forma ediculi.

Figura świętego Szczepana z fasady Orsanmichele (1428) :

III drzwi do baptysterium florenckiego - zwane Rajskimi Wrotami (1425-1452) - Ghiberti otrzymał w tym dziele pełną swobodę, nie ograniczał go już kształt kwater, jak w poprzednich drzwiach - zastosował więc takie o prostokątnym formacie. Drzwi zostały podzielone na 10 przedstawień odnoszących się treściowo do Starego Testamentu. Obramowanie stanowi 20 przedstawień, ustawionych w niszach postaci bibilijnych i artystów żyjących w tym czasie. Nazwa drzwi pochodzi od słów Michała Anioła, który zobaczywszy dzieło Ghibertiego, rzekł, że są drzwi godne raju.

Na poszczególnych kwaterach są z reguły przedstawione dwa lub trzy wydarzenia - jest to tzw. kompozycja symultaniczna. Od lewej górnej :

Adam i Ewa (Stworzenie Adama, Stworzenie Ewy, Grzech pierworodny, Wypędzenie z Raju)

Noe (Noe i jego bliscy składają ofiarę, Pijaństwo Noego)

Ezaw i Jakub (Narodziny Ezawa i Jakuba, Odsprzedanie pierworództwa przez Ezawa, Izaak wysyła Ezawa na polowanie, Polowanie Ezawa, Rebeka poucza Jakuba, Oszukanie Izaaka)

Mojżesz (Mojżesz otrzymuje na Synaju Tablice Praw)

Dawid (Walka z Filistynami, Zabicie Goliata)

Od prawej górnej:

Kain i Abel (Praca pierwszych ludzi, Składanie ofiary przez Kaina i Abla, Kain zabija Abla, Bóg oskarża Kaina)

Abraham (Ukazanie się Aniołów Abrahamowi, Ofiarowanie Izaaka)

Józef (Józef sprzedany do niewoli, Znalezienie srebrnego kubka w worku Beniamina, Józef rozpoznany przez braci)

Jozue (Lud Izraela nad Jordanem, Podbój Jerycha)

Salomon i królowa Saby (Królowa Saby przed Salomonem)